Μια μεγάλη επανεγκατάσταση των έργων στις μεγάλες γκαλερί του πρωτοποριακού μουσείου στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ φέρνει νέο αέρα στην αριστουργηματική συλλογή σύγχρονων δημιουργημάτων του. Η συλλογή του, εμπλουτισμένη με νέα αποκτήματα, φτάνει τα 1.500 εκθέματα και πλέον χωρίζεται σε πέντε ομάδες: Πεδία Χρώματος, Ανθρωπομορφικές Φιγούρες, Σουρεαλιστικά Γλυπτά, Φύλο και Σεξουαλικότητα και, τέλος, Αποτυχημένη Ουτοπία.
Οι συλλογές των μουσείων διαμορφώνονται όσον αφορά τη θέασή τους με την πάροδο του χρόνου. Νέα αποκτήματα, συντηρήσεις, δωρεές, δανεισμοί, χρονικές θεωρήσεις, εικαστικές ομαδοποιήσεις, οπτικές σχέσεις, ειδικές εγκαταστάσεις, διαστάσεις και τεχνοτροπίες των καλλιτεχνημάτων καθώς και οι διαθέσιμοι χώροι φορμάρουν τη σειρά των εκθεμάτων στις γκαλερί.
Η δυσκολία για τους επιμελητές ώστε να δώσουν την τελική μορφή της θέασης στους επισκέπτες είναι να προβάλλονται τα έργα σε όλο τους το μεγαλείο και να μη συγχέεται η θέση και η θέασή τους νοηματικά και εικαστικά στον χώρο και τον χρόνο.
Το Μουσείο Καλών Τεχνών (MFA) στη Βοστόνη, ένα πρωτοποριακό μουσείο με παγκόσμιες αναφορές στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ, διαθέτει στις συλλογές του περισσότερα από 450.000 έργα και το τμήμα της σύγχρονης τέχνης αριθμεί 1.500 καλλιτεχνήματα.
Η φημισμένη σύγχρονη συλλογή του βασίζεται σε εργασίες δημιουργών από το 1899 έως το 2019 και ενσωματώνει καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο. Από τις 26 του περασμένου Οκτώβρη μέχρι τις 4 Μαΐου του τρέχοντος χρόνου το μουσείο προχώρησε σε μια νέα επανεγκατάσταση που μας εκπλήσσει ευχάριστα.
Οι νέες ομαδοποιήσεις καλύπτουν μια σειρά θεμάτων, όπως η καλλιτεχνική διαδικασία, οι πολύπλοκες σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και φυσικού κόσμου, το σώμα, τα υλικά που χρησιμοποιούνται, η ταυτότητα και οι έννοιες της ουτοπίας.
Παραβλέποντας τις ιστορικές αφηγήσεις της παραδοσιακής τέχνης, η νέα επανεγκατάσταση εντοπίζει και προβάλλει ορισμένα κύρια σημεία της συλλογής σύγχρονης τέχνης του MFA και με αυτόν τον τρόπο μάλιστα αποκαλύπτει μερικές φορές τα λιγότερο προβεβλημένα δημιουργήματα.
Θέλοντας να πετύχει λοιπόν μια μοναδική προοπτική χωρίζει τη συλλογή του σε πέντε θεματικές ενότητες: Πεδία Χρώματος, Ανθρωπομορφικές Φιγούρες, Σουρεαλιστικά Γλυπτά, Φύλο και Σεξουαλικότητα και, τέλος, Αποτυχημένη Ουτοπία.
Τα έργα, αρμονικά συνδεδεμένα, συνομιλούν μαγικά, παρά το ότι βλέπουμε δημιουργίες των αρχών του περασμένου αιώνα να στέκουν δίπλα σε εκείνα που έγιναν μόλις το 2019. Πολλά από αυτά δεν είχαν προβληθεί εδώ και χρόνια, όμως συνάδουν τέλεια με τις νέες εξαγορές, τα βασικά δάνεια από ιδιωτικές συλλογές καθώς και τους ακρογωνιαίους λίθους των θησαυρών του μουσείου.
Τα Color Fields (Πεδία Χρώματος), ο πρώτος χώρος της έκθεσης, χαιρετούν τους επισκέπτες όταν μπαίνουν μέσα από τις γυάλινες διπλές πόρτες της γκαλερί με μεγάλες ταπετσαρίες ζωγραφισμένες με στρώματα χρώματος. Τα έργα κυριαρχούν στην είσοδο και συγκεντρώνουν την προσοχή των επισκεπτών με την πρώτη ματιά.
Το δωμάτιο διαθέτει μια συλλογή έργων, από δημιουργούς όπως η Αμερικανίδα καλλιτέχνις της αφηρημένης τέχνης των αρχών του 20ού αιώνα Helen Frankenthaler (1928-2011) μέχρι τις περίφημες «Oxidation Paintings» του Αντι Γουόρχολ (1928-1987).
Το «χρώμα καταλύει το ανθρώπινο συναίσθημα» γράφεται στον τοίχο της γκαλερί και τα έργα που εκτίθενται σ’ αυτήν την πρώτη ομάδα περιλαμβάνουν μέσα όπως ζωγραφική, φωτογραφία και εικαστικές εγκαταστάσεις για να καταγράψουν τα αποτελέσματα του χρώματος στη σύγχρονη εικαστική εποχή μας.
Τα Πεδία Χρώματος τελειώνουν με ένα μεγάλο εντυπωσιακό κομμάτι εγκατάστασης από την Αμερικανίδα καλλιτέχνιδα Lucy Dodd (1981) με τίτλο «lé», το οποίο χωρίζει τον πρώτο χώρο από τη δεύτερη ενότητα.
Η επόμενη ομαδοποίηση, Imaginary Beings (Φανταστικά Οντα), συγκεντρώνει έργα που επικεντρώνονται σε αυτό που σημαίνει να είσαι άνθρωπος μέσα από ρεαλιστικές και φανταστικές απεικονίσεις μορφών. Από ζωγραφικούς πίνακες όπως η «Grey Cat with Madrone and Birch Trees» της Joan Brown (1938-1990) μεταφερόμαστε σε συνομιλίες έργων που ενώνονται με κυρίαρχη την ανθρώπινη μορφή, όχι όπως την έχουμε στην παραδοσιακή μας οπτική αλλά σε μια πιο ριζοσπαστικοποιημένη εικαστική απόδοση.
Η τρίτη ενότητα Sculpture (Γλυπτική) ξεκινά με το «No Face (Pannier)» της Simone Leigh (1967), ένα εξαιρετικής έμπνευσης γλυπτό από τερακότα και χάλυβα μιας γυναίκας χωρίς πρόσωπο που φορά μια τεράστια φούστα φτιαγμένη από ίνες ραφίας, εμπνευσμένο από τη Δυτική Αφρική.
Στέκεται ανάμεσα σε δύο ομάδες γλυπτών, αντιμετωπίζοντας κατά πρόσωπο τους θεατές που κινούνται στον χώρο. Αυτή η ομάδα εκθεμάτων βασίζεται κυρίως σε διεθνούς εμβέλειας καλλιτέχνες, καθώς παρουσιάζονται έργα από τη συλλογή μικρότερων διαστάσεων γλυπτών του Αμερικανοϊάπωνα καλλιτέχνη Isamu Noguchi (1904-1988) και το «Double-Doors II (A B)» της Βρετανίδας Rachel Whiteread (1963).
Η τέταρτη ομαδοποίηση Material (Υλικό) καταλαμβάνει έναν μεγάλο χώρο, σχεδόν ίσο με τον χώρο της Γλυπτικής, και φέρνει κοντά καλλιτέχνες που εξερευνούν και αψηφούν τις «συμβάσεις και τα στερεότυπα μεταξύ υλικών και ταυτότητας», σύμφωνα με το κείμενο στον τοίχο της γκαλερί.
Περιλαμβάνονται πρωτοποριακά κομμάτια όπως το «The Kiss», ένα μονοκάναλο ασπρόμαυρο βίντεο, δημιουργία του Raphael Montañez Ortiz (1934), και το «Wing» από τη Lynda Benglis (1941), ένα υπερυψωμένο από το πάτωμα κομμάτι αλουμινίου που δεσπόζει στον χώρο.
Η Utopias (Ουτοπία), η τελική ομαδοποίηση της σειράς, παρουσιάζει μόνο τρία έργα: το «Monument for V. Tatlin», ένα γλυπτό από φως νέον του μινιμαλιστή Dan Flavin (1933-1996), ένα γλυπτό από σκυρόδεμα της Γερμανίδας Isa Genzken (1948) και τη φωτογραφία των Ελβετών Peter Fischli και David Weiss «Ehre, Mut und Zuversicht». Είναι κομμάτια που καταλαμβάνουν το μικρότερο μέρος των ομαδοποιήσεων και λειτουργούν ως συμπέρασμα για την έκθεση.
Η νέα επανεγκατάσταση-έκθεση συνδέει αποφασιστικά τα εικαστικά οράματα σε όλες τις εποχές και χρόνους, αγνοώντας τα παλιά σύνορα, προσφέροντας ενδιαφέρουσα οπτική και αποτελέσματα.
Προσαρμόζει τη συλλογή του μουσείου στα νέα δεδομένα, χωρίς αποκλεισμούς, με περισσότερη ελευθερία στη θέαση, βάζοντας στην άκρη τα κρατούντα καθορισμένα και καθιερωμένα που διέπουν τις εκθέσεις στις γκαλερί των μουσείων.
Δίνει την ευκαιρία να σκεφτούμε πολλούς διαφορετικούς τρόπους θεώρησης της σύγχρονης τέχνης με μια περισσότερο σύγχρονη ματιά. Η ποικιλομορφία της έκθεσης είναι πραγματικά απολαυστική και ενδιαφέρουσα.
Πηγή: efsyn – Αγνή Κατσιούλα
