Ένας χώρος σχεδιασμένος από μια ομάδα Θεσσαλονικιών μουσειολόγων του Α.Π.Θ.
Μια από τις πιο μεγάλες τιμές περίμενε το μουσείο του Άγγελου Σικελιανού στην πατρίδα του ποιητή, Λευκάδα, αφού ανακοινώθηκε ότι θα περιλαμβάνεται ανάμεσα στη λίστα με τα υποψήφια για βράβευση από το European Museum Forum με το European Museum of the Year Award (EMYA) για το 2020.
Ο θεσμός του European Museum of the Year Award (EMYA) θεσπίστηκε το 1977 και τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης με στόχο να βραβεύει, σε ετήσια βάση, την καλύτερη μουσειακή πρακτική στην Ευρώπη ενθαρρύνοντας έτσι τις καινοτόμες δράσεις στην κοινωνία των μουσείων. Πρόκειται για το σπίτι που γεννήθηκε ο εθνικός ποιητής Άγγελος Σικελιανός και το οποίο αποκαταστάθηκε από την Εθνική Τράπεζα, η οποία ανέλαβε και το κόστος των μελετών αλλά και της έκθεσης, ώστε να παραδώσει στον Δήμο Λευκάδας ένα πλήρες σε λειτουργία μουσείο.
Ζητήσαμε από τη μελετητική ομάδα να μας μιλήσει για το έργο τους. Μουσεία για προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών υπάρχουν αρκετά.
Τι το ιδιαίτερο έχει το Μουσείο για τον Άγγελο Σικελιανό;
Είναι ένα μουσείο που καταφέρνει και μιλάει για τη συνολική πνευματική δημιουργία του ποιητή, που αναδεικνύει το απόσταγμά της με πολλούς τρόπους και που την υφαίνει με την ιδιοσυγκρασιακή ζωή του Άγγελου. Και είναι αυτό που το ξεχωρίζει από τα άλλα του είδους του. Παράλληλα είναι κι ένα μουσείο ανθρώπινης διάστασης, όπου ο ποιητής, η ποίησή του, η ζωή του, το όραμά του, το σπίτι του και η τεχνολογία είναι ανεπαίσθητα παρόντα, αν και γνωσιακά σε πλήρη ανάπτυξη και τεκμηρίωση.
Φυσικά, είναι ένα μουσείο που μοιάζει χειροποίητο, γιατί τίποτα δεν είναι ίδιο με κάτι άλλο, παρότι πληροί όλες τις μουσειακές απαιτήσεις. Ανήκει στην «κοινωνία των πολιτών» της χώρας, διότι το περιεχόμενό του δημιουργήθηκε από δωρεές και μόνο. Έγινε με τον σωστό για την Ελλάδα τρόπο, από μέσα προς τα έξω, δηλαδή αφού γνωρίσαμε πρώτα το αφήγημα και αφού ακολούθησε η μετατροπή του σε μουσείο. Τέλος, είναι το αποτέλεσμα ενός ακαδημαϊκού στοιχήματος, δηλαδή της δυνατότητας μιας ομάδας διδασκόντων και αποφοίτων μεταπτυχιακών μουσειολογίας να κάνουν πράξη ό,τι διδάσκουν και ό,τι διδάσκονται. Είναι το εν λόγω μεταπτυχιακό που έχει επιλεγεί από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Μουσείων (European Museum Academy), ανάμεσα σε άλλα 30 ευρωπαϊκά μεταπτυχιακά, για να υποβάλλει προς βράβευση διπλωματικές των φοιτητών του.
Οι διανοητές διεθνούς διαμετρήματος μίλησαν κι έγραψαν για τον Άγγελο Σικελιανό:
Γιώργος Σεφέρης: …μια δύναμη καμωμένη από τον Απόλλωνα, τον Διόνυσο, τον Χριστό.
Οδυσσέας Ελύτης: …σήκωνε στην εποχή μας το βάρος του ρόλου μιας θεότητας.
Henry Miller: …νοιάζεται για τη μοίρα της ανθρωπότητας.
Paul Éluard: …σου οφείλω την ελπίδα.
Γιάννης Ρίτσος: …ποιητής θεϊκός που μια νύχτα κατέβηκε από τον Όλυμπο.
Ανδρέας Εμπειρίκος: …ο μέγας ταγός, ο Δελφικός, ο Αρχάγγελος Σικελιανός.
Νίκος Καζαντζάκης: …ήταν μεγάλος λυρικός ποιητής και το ‘ξερε.
Πώς λοιπόν να κλείσεις σε ένα μουσείο έναν διανοούμενο παγκόσμιων οραμάτων, έναν εθνικό ταγό, έναν πράττοντα διανοητή, έναν παρόντα πολιτικά λογοτέχνη, έναν μεγάλο λυρικό ποιητή και συνάμα έναν φθαρτό πάσχοντα άνθρωπο, ευάλωτο στον έρωτα, την οικονομική ανημποριά, γυμνό μπροστά στον θάνατο; Όλα αυτά ήταν ο Άγγελος Σικελιανός, που όμως, χωρίς τις δυο γυναίκες της ζωής του, την Αμερικανίδα Εύα Πάλμερ Σικελιανού και την Άννα Καμπανάρη Σικελιανού, ίσως δε θα μπορούσε να ξεδιπλώσει. Στο δίπατο σπίτι που γεννήθηκε κι έζησε τα παιδικά του χρόνια στη Λευκάδα ο Σικελιανός, πιστεύουμε ότι έγινε δυνατό να χωρέσει το όραμα και η πράξη του ποιητή, αλλά και ο άνθρωπος Σικελιανός και όλοι εκείνοι που τον περιέβαλαν.
Μουσείο Άγγελου Σικελιανού
Συντελεστές
Νοηματική μουσειολογική μελέτη: Ματούλα Σκαλτσά, Ομ. Καθηγ. αρχαιολόγος-ιστορικός τέχνης-μουσειολόγος, Δέσποινα Πικοπούλου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, Παρασκευή Νίτσιου, Δρ. μουσειολόγος, Κορίνα Γαβαλά, ιστορικός-μουσειολόγος, Αγγελική Τσοτινού, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, υποψ. Δρ., Ηρακλής Γκουντάρας, ιστορικός της τέχνης-μουσειολόγος, Αθηνά Βογιατζόγλου, καθηγ. Παν. Ιωαννίνων, ειδική μελετήτρια Σικελιανού.
Αρχιτεκτονική μουσειολογική και γραφιστική μελέτη: Πάνος Τζώνος, Ομ. Καθηγ., Στέργιος Γαλίκας, υποψ. Δρ., Αρχιτέκτονες-Μουσειολόγοι, Κατερίνα Κούσκουρα, Ματίνα Τσιακμάκη, Αρχιτέκτονες-Μουσειολόγοι.
Πηγή: glow