Περιγραφή του μαθήματος
Το μάθημα Επιστήμη για όλους: Σειρά πειραμάτων για παιδιά με απλά υλικά είναι ένα ταξίδι εξερεύνησης στον υπέροχο κόσμο της φυσικής, με αφετηρία την καθημερινή ζωή και τις υπέροχες εκπλήξεις που κρύβει για εκείνον που πειραματίζεται με τους νόμους της Φύσης!
Τι περιέχει ο αέρας που αναπνέουμε, γιατί το οξυγόνο είναι απαραίτητο για τις καύσεις, τι είναι το σιφόνι, πώς έρχεται το νερό στη βρύση μας, τι είναι ο καρτεσιανός δύτης, πώς δημιουργείται το ουράνιο τόξο, γιατί ο ουρανός είναι γαλάζιος και γίνεται πορφυρός κατά την δύση του Ηλίου, πώς λειτουργεί οπτικά το μάτι μας, τι είναι η camera obscura, γιατί είναι επικίνδυνο το βραχυκύκλωμα, ποια υλικά είναι καλοί και κακοί αγωγοί του ηλεκτρικού ρεύματος και γιατί είναι σημαντικό να τα γνωρίζουμε, τι είναι η αστραπή και πώς λειτουργεί το σύστημα συναγερμού στο σπίτι μας; Αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα που μας απασχολούν από μικρή ηλικία μπορούν να απαντηθούν με απλό τρόπο, παίζοντας μέσα στην κουζίνα μας, αλλά και μέσα στην σχολική τάξη! Η φυσική είναι για όλους και είναι απολαυστική!
Στόχος μας είναι στο τέλος του μαθήματος οι ταξιδιώτες φοιτητές του να έχουν κατανοήσει μέσα από απλά πειράματα βασικές αρχές της Φυσικής. Ακολουθώντας αναλυτικά τα βήματα εκτέλεσης των πειραμάτων ανακαλύπτουμε τους νόμους της φύσης και ξεκινάμε ένα ταξίδι εξερεύνησης στον μαγικό κόσμο της επιστήμης. Στον κόσμο αυτόν θέλουμε να ταξιδέψουν όλοι, μαθητές, γονείς με τα παιδιά τους αλλά και γιαγιάδες με τα εγγόνια τους, δάσκαλοι και καθηγητές φυσικής που επιθυμούν να κάνουν πιο ενδιαφέρον το μάθημά τους, αλλά και όσοι αγαπούν την φυσική και θα ήθελαν να μυηθούν στον μαγικό κόσμο της επιστήμης.
Τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε στα πειράματα υπάρχουν σε κάθε σπίτι ή μπορούν να βρεθούν εύκολα και με μικρό κόστος και οι βασικές θεματικές ενότητες που θα μελετήσουμε είναι: Πειράματα με τον Αέρα, Πειράματα με το Νερό, Πειράματα με το Φως και Πειράματα με τον Ηλεκτρισμό. Η τελευταία εβδομάδα του μαθήματος επιφυλάσσει μια σειρά πειραμάτων-έκπληξη με την βραβευμένη από την Καναδική Ένωση Φυσικών για τη διδασκαλία της στη Μέση Εκπαίδευση και υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα του Perimeter Institute, κ. Όλγα Μιχαλόπουλος.
Συντελεστές μαθήματος
Τίνα Νάντσου, Εκπαιδευτικός, Υποψήφια Διδάκτωρ και Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Φυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών
Η Τίνα Νάντσου είναι φυσικός και εργάζεται στη Σχολή Χιλλ. Είναι επιστημονικός συνεργάτης του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συμμετέχει στην ομάδα εκπαίδευσης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Είναι συνεργάτιδα του Ιδρύματος Ευγενίδου.
Είχε την παιδαγωγική επιμέλεια του ελληνικού σκέλους του προγράμματος Playing with Protons στο CERN τα έτη 2016, 2017 και 2018 και έχει συνεργαστεί με το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος οργανώνοντας εκπαιδευτικά εργαστήρια. Στο παρελθόν υπήρξε σεναριογράφος και είχε την επιστημονική επιμέλεια και παρουσίαση της εκπαιδευτικής εκπομπής «Εφευρέτες Άμεσης Δράσης» της ΝΕΤ. Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί στο Γεωτρόπιο της Ελευθεροτυπίας και στην Huffington post. ‘Έχει συνεργαστεί με την βιβλιοθήκη της Βέροιας και ήταν ειδική εμψυχώτρια στο Future Library του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Έχει συνεργαστεί με το τμήμα εκπαίδευσης της WWF Ελλάς. Έχει δημιουργήσει το ιστολόγιο «Πειράματα Φυσικής με Απλά Υλικά» με στόχο τη διάχυση καλών πρακτικών στην εκπαίδευση. Το ιστολόγιο έχει μεγάλη απήχηση στην ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα και έχει προταθεί ως χρήσιμος σύνδεσμος από το ΥΠΕΠΘ. Η δουλειά της έχει αναφερθεί στο ιστολόγιο του CERN.Όλγα Μιχαλόπουλος, Εκπαιδευτικός, Επικεφαλής δικτύου εκπαιδευτικών Ελλάδας του
Η Όλγα Μιχαλόπουλος εργάζεται από το 1980 ως Φυσικός Εκπαιδευτικός σε Λύκειο του Καναδά.
Είναι επικεφαλής του δικτύου εκπαιδευτικών Ελλάδας, περιφερειακή συντονίστρια του δικτύου Οντάριο και επί πολλά χρόνια μέλος του εθνικού δικτύου εκπαιδευτικών του Perimeter Institute. Είναι επίσης μέλος της συμβουλευτικής ομάδας του εκπαιδευτικού του τμήματος και παρουσιάζει εκπαιδευτικά εργαστήρια του Perimeter σε καθηγητές φυσικής. Υπήρξε μέλος της ομάδας καθηγητών που συνέγραψαν το πρώτο μέρος του πολυμεσικού εκπαιδευτικού εργαλείου “Perimeter Inspirations: Revolutions in Science” (2011). Το 2017 συμμετείχε στην ομάδα συγγραφής του εκπαιδευτικού πόρου καινοτομίας Grades 7-12.
Είναι απόφοιτος του προγράμματος EinsteinPlus του Perimeter Institute (2010) και έχει λάβει το International Baccalaureate Category 1 Diploma Program Certificate στη Φυσική από το IBO (2006). Το 2012 βραβεύτηκε από την Ένωση Φυσικών Καναδάς με το CAP Award for Excellence in Teaching High School Physics.
Από το 2016 και κάθε καλοκαίρι παρουσιάζει εκπαιδευτικά εργαστήρια στα προγράμματα Playing with Protons και επιμορφωτικά σεμινάρια στα Teacher Programmes στο CERN. Το 2010 και 2011 παρουσίασε εργαστήριο διδασκαλίας στο συνέδριο του Συνδέσμου Επιστημόνων του Οντάριο (Science Teachers’ Association of Ontario-STAO), με θέμα “Galileoscope Στην Τάξη Σου”, μια ηλεκτρονική πηγή για τη διδασκαλία της Αστρονομίας, του Σύμπαντος και την Οπτική που ανέπτυξε σε συνεργασία με τον Δρ. John Percy (Τμήμα Αστρονομίας και Αστροφυσικής, Πανεπιστήμιο Τορόντο). Έχει συνεργαστεί με το εκπαιδευτικό τμήμα της Καναδικής Υπηρεσίας Διαστήματος (Canadian Space Agency-CSA) όπου το 2004 παρουσίασε εργαστήριο διδασκαλίας στο Εθνικό Συνέδριο Εκπαιδευτών στο Μόντρεαλ και έχει επίσης διεξάγει τρία πιλοτικά έργα με την CSA που περιελάμβαναν τηλεδιάσκεψη με τους Καναδούς αστροναύτες Chris Hadfield (2010) και David Williams (2006) και τον Συνταγματάρχη Benoit Marcotte (Επιχειρησιακός Διευθυντής της ομάδας Διαστημικών Συστημάτων της CSA). Και στα τρία έργα της CSA έλαβαν μέρος πάνω από 1400 μαθητές σε 8 σχολεία του ανατολικού Καναδά.
Συντελεστές παραγωγής
Βιντεοσκόπηση: Νίκος Γκικόπουλος, Δημήτρης Βουδούρης
Μοντάζ: Νίκος Γκικόπουλος, Δημήτρης Βουδούρης
Προγραμματισμός ασκήσεων: Δημήτρης Βουδούρης, Κατερίνα Λιγκοβανλή
Θερμές ευχαριστίες για την πολύτιμη βοήθεια και τις διορθώσεις τους στους εκπαιδευτικούς κ. Νίκο Νεράντζη, κ. Αντώνη Θεοδωρακάκο, κ. Ράνια Γκικοπούλου και τον συνεργάτη του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Στράτο Καπότη.
Οι φωτογραφίες που εμφανίζονται στα βαθμολογούμενα τεστ ανήκουν -εκτός κι αν υπάρχει διαφορετική αναφορά- στη διδάσκουσα και έχουν τραβηχτεί κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των αντίστοιχων πειραμάτων στη Σχολή Χιλλ.
Η βιντεοσκόπηση έγινε τον χειμώνα και το καλοκαίρι του 2019 στο στούντιο του Mathesis στο Ηράκλειο.
Με τη δική σας υποστήριξη συνεχίζουμε
Τα μαθήματα του Mathesis προσφέρονται δωρεάν και έτσι θα συνεχίσουν. Μπορείτε να τα παρακολουθήσετε μέχρι τέλους και να συμμετέχετε στα εβδομαδιαία τεστ και την τελική εξέταση. Στα περισσότερα μαθήματα θα σας ζητείται όμως ένα μικρό αντίτιμο –της τάξης των 20€– για την έκδοση της βεβαίωσης επιτυχούς παρακολούθησης, εφόσον βέβαια την δικαιούστε έχοντας εξασφαλίσει την απαιτούμενη ελάχιστη επίδοση του 50%. Για τους ανέργους η βεβαίωση χορηγείται δωρεάν. Από την πλευρά μας θεωρούμε αυτό το μικρό αντίτιμο ως την αναγκαία συμβολή σας για τη συνέχιση της λειτουργίας ενός θεσμού που υπηρετεί δημόσιους σκοπούς χωρίς να δέχεται ούτε ένα ευρώ –άμεσης ή έμμεσης– κρατικής ενίσχυσης. Βασίζεται μόνο σε δωρητική στήριξη —η οποία καλύπτει πλέον μόνο ένα μικρό μέρος των ετήσιων δαπανών του— και εθελοντική εργασία. Η συνέχιση της λειτουργίας του Mathesis απαιτεί λοιπόν και τη δική σας ενεργό στήριξη. Σε αυτό το πνεύμα θεωρούμε αναγκαίο πριν τη συμμετοχή σας στην τελική εξέταση του μαθήματος να αναλάβετε μια ηθική δέσμευση απέναντι στο Mathesis. Ότι αν ολοκληρώσετε επιτυχώς το μάθημα και δικαιούστε τη βεβαίωση παρακολούθησης, θα καταβάλετε το αντίτιμο των 20€ για την απόκτησή της, έστω κι αν δεν έχει μια προφανή χρησιμότητα για σας. Ένα μικρό βήμα για σας, μια αναγκαία συνθήκη όμως για τη δυνατότητα του Mathesis να σας προσφέρει την ποιότητα μαθημάτων που σας προσέφερε μέχρι τώρα.
Σας γνωστοποιούμε επίσης ότι για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος θα ενημερωθείτε από τη σελίδα της Προόδου σας, δεν θα έχετε όμως πρόσβαση στην επίδοσή σας μέχρι την εκπλήρωση της ηθικής δέσμευσης που αναλάβατε.
Υπενθυμίζουμε ότι οι βεβαιώσεις επιτυχούς παρακολούθησης χορηγούνται δωρεάν σε εγγεγραμμένους στον ΟΑΕΔ άνεργους.
Πηγή: mathesis