Ένας καθηγητής χημείας από το Σίδνεϊ εξηγεί τον μηχανισμό προστασίας απέναντι στον κορονοϊό με το κοινό σαπούνι.
Οι ιοί μπορούν να παραμείνουν ενεργοί έξω από το σώμα για ώρες, ακόμα και ημέρες και τα απολυμαντικά, τα υγρά μαντιλάκια και τα τζελ που περιέχουν αλκοόλ είναι μεν χρήσιμα για να τους ξεφορτωθούμε, αλλά δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο το απλό, κοινό σαπούνι, εξηγεί ο Pall Thordarson, καθηγητής χημείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας στο Σίδνεϊ.
«Οι υγειονομικές αρχές έχουν ξεκαθαρίσει δύο δεδομένα: από την στιγμή που θα μολυνθείς με τον ιό, δεν υπάρχουν φάρμακα που να μπορούν να τον “σκοτώσουν” […] αλλά με το πλύσιμο των χεριών σταματά η διασπορά του. Αυτό φαίνεται παράξενο. Δεν μπορείς, ούτε έναντι ενός εκατομμυρίου δολαρίων να βρεις φάρμακο για τον κορωνοϊό αλλά το σαπούνι της γιαγιάς σου τον “εξοντώνει”;»
Γιατί το σαπούνι δουλεύει τόσο καλά με τον κορωνοϊό Sars-CoV-2 αλλά και με τους περισσότερους ιούς
«Η σύντομη εξήγηση: επειδή ο ιός είναι ένα ένα αυτο-αρμολογημένο νανοσωματίδιο στο οποίο ο ασθενέστερος κρίκος είναι η λιπιδική (λιπαρή) διπλή στιβάδα. Το σαπούνι διαλύει την μεμβράνη του λίπους και ο ιός “καταρρέει” σαν πύργος από τραπουλόχαρτα και πεθαίνει ή, για να το πούμε πιο σωστά, γίνεται ανενεργός καθώς οι ιοί δεν είναι στην πραγματικότητα ζωντανοί», λέει ο Thordarson.
Τι συμβαίνει όταν αγγίζουμε επιφάνειες με κορωνοϊό
«Η ελαφρώς πιο πιο μακροσκελής εξήγηση είναι ότι οι ιοί αποτελούνται από τρία βασικά δομικά στοιχεία: το RNA, πρωτεΐνες και λιπίδια. Ένα κύτταρο που έχει μολυνθεί από τον ιό, δημιουργεί πολλά τέτοια δομικά «μπλοκ» που στη συνέχεια αυτοσυναρμολογούνται για να διαμορφώσουν τον ιό. Δεν υπάρχουν ισχυροί δεσμοί που να συγκρατούν μαζί αυτές τις μονάδες, που σημαίνει ότι δεν χρειάζεστε απαραίτητα ισχυρά χημικά για να τις διασπάσετε. Όταν ένα μολυσμένο κύτταρο πεθάνει, όλοι αυτοί οι νέοι ιοί δραπετεύουν και μολύνουν άλλα κύτταρα. Κάποια καταλήγουν στους αεραγωγούς των πνευμόνων.
«Όταν βήχετε και, κυρίως, όταν φτερνίζεστε, μικροσκοπικά σταγονίδια μπορούν να πετάξουν ακόμα και 10 μέτρα μακριά. Τα μεγαλύτερα θεωρούνται οι βασικοί μεταφορείς του κοροναϊού και μπορούν να ταξιδέψουν τουλάχιστον δύο μέτρα. Αυτά τα μικροσκοπικά σταγονίδια καταλήγουν πάνω σε επιφάνειας και συχνά ξεραίνονται γρήγορα. Αλλά οι ιοί παραμένουν ενεργοί. Το ανθρώπινο δέρμα είναι ιδανική επιφάνεια για έναν ιό. Είναι οργανικό και οι πρωτεΐνες και τα λιπαρά οξέα των νεκρών κυττάρων στην επιφάνεια αλληλεπιδρούν με τον ιό.
«Όταν αγγίζετε, ας πούμε, μια μεταλλική επιφάνεια με ένα σωματίδιο ιού πάνω της, αυτό θα κολλήσει στο δέρμα σας και θα μεταφερθεί στα χέρια σας. Αν μετά αγγίξετε το πρόσωπό σας και ειδικά τα μάτια σας, τα ρουθούνια ή το στόμα, μπορεί να μολυνθείτε. Και όπως φαίνεται, οι περισσότεροι άνθρωποι αγγίζουν το πρόσωπό τους κάθε δύο με πέντε λεπτά.
«Η πλύση με νερό μπορεί να δουλέψει. Αλλά το νερό δεν ανταγωνίζεται στα ίσα τις ισχυρές σαν κόλλα αλληλεπιδράσεις μεταξύ του δέρματος και του ιού. Το νερό δεν είναι αρκετό. Το σαπουνόνερο είναι εντελώς διαφορετικό. Το σαπούνι περιέχει λιπο-ειδείς ουσίες γνωστές ως αμφίφιλες, κάποιες εκ των οποίων είναι δομικά πολύ συγγενείς με τα λιπίδια στην μεμβράνη του ιού. Τα μόρια του σαπουνιού συναγωνίζονται τα λιπίδια στην ιική μεμβράνη. Αυτός είναι πάνω-κάτω ο τρόπος που το σαπούνι αφαιρεί την συνηθισμένη βρωμιά από το δέρμα.
«Το σαπούνι δεν χαλαρώνει απλώς την «κόλλα» μεταξύ του ιού και του δέρματος αλλά και τις αλληλεπιδράσεις που συγκρατούν τις πρωτεΐνες, τα λιπίδια και το RNA στον ιό.
«Τα προϊόντα με βάση το αλκοόλ, στα οποία περιλαμβάνονται πρακτικά όλα τα απολυμαντικά προϊόντα, περιέχουν διάλυμα με υψηλό ποσοστό σε αλκοόλ (συνήθως 60%-80%) και “σκοτώνει” ιούς με παρόμοιο τρόπο. Αλλά το σαπούνι είναι καλύτερο επειδή χρειαζόμαστε μία μικρή ποσότητα σαπουνόνερου που, με το τρίψιμο, καλύπτει εύκολο ολόκληρο το χέρι. Αντίθετα, θα πρέπει να κυριολεκτικά μουλιάσεις τον ιό σε αιθανόλη για μία στιγμή, ενώ τα υγρά μαντιλάκια και τα τζελ στα χέρια δεν εγγυώνται ότι θα καλύψεις κάθε γωνιά του δέρματός στα χέρια σου» επαρκώς και αποτελεσματικά.
«Οπότε, το σαπούνι είναι το καλύτερο αλλά, παρακαλείστε να χρησιμοποιείτε απολυμαντικά με βάση το αλκοόλ, όταν δεν υπάρχει σαπούνι ή δεν είναι εύκολο το χρησιμοποιήσετε».
Πηγή: lifo
