Όποιος σπουδάσει Νομική είναι δεδομένο ότι θα ανοίξει δικηγορικό γραφείο; Ο απόφοιτος φιλολογικού τμήματος θα πρέπει να αναζητά μαθητές για ιδιαίτερα ή να ψάχνει δουλειά στα φροντιστήρια, μέχρι να έρθει ο πολυπόθητος διορισμός στο Δημόσιο; Ο «πληροφορικάριος» προορίζεται μόνο για να φτιάχνει e-shops και ο ηλεκτρολόγος μηχανικός για τον σχεδιασμό ηλεκτρολογικών εγκαταστάσεων; Ο υγειονομικός οφείλει να περιμένει την επόμενη προκήρυξη και ο οικονομολόγος να ανοίξει μια θέση στην τράπεζα; «Όλα τριγύρω αλλάζουν» και ο νέος που μέσα στις επόμενες ημέρες θα περάσει για πρώτη φορά την πόρτα του πανεπιστημίου ή ακόμη και αυτός που μπαίνει στο τελικό στάδιο της προετοιμασίας για την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση –αν μη τι άλλο– πρέπει να το λάβει υπόψη του.
Οι ειδικοί της εκπαίδευσης και του επαγγελματικού προσανατολισμού έχουν ήδη αρχίσει να συντάσσουν καταλόγους με τις «δουλειές του μέλλοντος». Τα «επαγγέλματα του 2030» εμφανίζονται ήδη σε πολλές διαδικτυακές αναζητήσεις. Στο ερώτημα «γιατί το 2030;» δεν υπάρχει σαφής απάντηση. Είναι τόσο γρήγορες πλέον οι αλλαγές, που αυτό που περιμένουμε να συμβεί με την αλλαγή της δεκαετίας, μπορεί να συμβεί πολύ πιο γρήγορα. Η πανδημία έφερε την τηλεργασία και τους ψηφιακούς νομάδες, η ενεργειακή κρίση την εκρηκτική αύξηση του ενδιαφέροντος για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η μαζική στροφή στις ηλεκτρονικές συναλλαγές την εκτόξευση της ζήτησης για ψηφιακές εφαρμογές κινητών, αλλά και για ενίσχυση της ασφάλειας των προσωπικών μας δεδομένων.
Όχι λοιπόν. Ο δικηγόρος, αντί να ανοίξει δικηγορικό γραφείο, μπορεί να στραφεί στην προστασία δεδομένων (data protection law and information governance). O φιλόλογος να διεκδικήσει καλύτερες αποδοχές αποκτώντας εξειδίκευση στην ανάπτυξη ηλεκτρονικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Για τον απόφοιτο σχολής πληροφορικής ανοίγεται πεδίον δόξης λαμπρόν, αν απασχοληθεί ως ειδικός υλοποίησης περιβαλλοντικών προγραμμάτων ή ακόμη και ως computer games developer. Για τον υγειονομικό υπάρχει διέξοδος ακόμη και στον τουρισμό (π.χ. στέλεχος επιχείρησης ιατρικού τουρισμού) και ο οικονομολόγος μπορεί να στραφεί στον πρωτογενή τομέα, ο οποίος λόγω της διατροφικής κρίσης αναμένεται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο τα επόμενα χρόνια.
Το ζητούμενο επομένως για τον νέο είναι να επιλέξει τον τομέα που τον ενδιαφέρει ή του ταιριάζει και να αντιληφθεί δύο πράγματα: πρώτον, ότι στην εκπαίδευση και στην επαγγελματική αποκατάσταση δεν υπάρχουν πλέον ούτε μονόδρομοι ούτε αδιέξοδα. Η εναλλακτική πάντοτε υπάρχει, αρκεί να γίνει σωστός σχεδιασμός και «ανάγνωση» των δεδομένων. Και δεύτερον, ότι η ανάπτυξη δεξιοτήτων που ξεπερνούν πλέον την «επεξεργασία κειμένου και λογιστικών φύλλων» αποκτά τεράστια σημασία, εξίσου μεγάλη –αν όχι μεγαλύτερη– με τα «τυπικά προσόντα», δηλαδή το πτυχίο και το μεταπτυχιακό.
Έξι κλάδοι γεμάτοι ευκαιρίες
Μια χρήσιμη εισαγωγή στην αγορά εργασίας του 2030 από τους ειδικούς της εταιρείας συμβούλων σταδιοδρομίας Orientum.
To ότι το 2030 θα είναι το έτος των ραγδαίων εξελίξεων στην αγορά εργασίας δεν είναι γραμμένο σε πέτρα. To ότι τα επόμενα χρόνια θα έχουμε κομβικές αλλαγές, όμως, είναι δεδομένο. Οι αναλύσεις για το ποιοι θα είναι αυτοί οι τομείς στους οποίους θα εκδηλώνεται ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση –όσο μεγαλύτερη η ζήτηση για εργαζομένους, τόσο υψηλότερες και οι αποδοχές– είναι συνεχείς. Επί αυτών των αναλύσεων η έρευνα της Orientum έρχεται να συμπληρώσει την εικόνα: «Ποιοι είναι οι τομείς που κυοφορούν τα επαγγέλματα του 2030 και τι πρέπει να σπουδάσω για να στραφώ σε αυτούς;» είναι το ερώτημα που τέθηκε στους Νίκο Παυλάκο και Σπύρο Μιχαλούλη, ιδρυτές της Orientum. Διαβάστε τις απαντήσεις που προκύπτουν από την έρευνα που εκπόνησε η επιστημονική ομάδα της εταιρείας.
Υγεία και κοινωνική φροντίδα
Επάγγελμα του μέλλοντος ο γιατρός, ένα από τα κυρίαρχα επαγγέλματα του παρόντος; Τα δεδομένα αλλάζουν και θα αναδειχθούν ειδικότητες του ιατρικού κλάδου που σήμερα μπορεί να μη βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Ένα παράδειγμα: Το προσδόκιμο ζωής βελτιώνεται. Αυτομάτως θα ενισχυθεί η ανάγκη για συγκεκριμένες ειδικότητες του ιατρικού και του παραϊατρικού κλάδου. Νοσηλευτές, φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές και λογοθεραπευτές με εξειδίκευση στη διαχείριση της γήρανσης και των χρόνιων νοσημάτων, σύμβουλοι ηλικιωμένων, διαχειριστές ατόμων τρίτης ηλικίας θα αποτελέσουν ειδικότητες που θα έχουν ολοένα και μεγαλύτερη ζήτηση τα επόμενα χρόνια, καθώς η ηλικιακή πυραμίδα, ειδικά στις δυτικές χώρες, θα αλλάζει με ταχύτητα. Ζήτηση όμως θα υπάρχει και για γιατρούς που θα είναι εξειδικευμένοι στις μεταμοσχεύσεις τεχνητών οργάνων και σε τεχνικές επαύξησης μνήμης. Ή ακόμη και σε οφθαλμιάτρους με εξειδίκευση στην επιβάρυνση της υγείας των ματιών εξαιτίας της πολύωρης χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών. Ρομποτική ιατρική και εμβιομηχανική είναι επίσης έννοιες που θα ακουστούν πολύ περισσότερο από ό,τι σήμερα, μέσα στην επόμενη δεκαετία.
→ ΠΤΥΧΙΑ: Δεδομένοι οι δρόμοι: Νοσηλευτική, Ιατρική, Φυσικοθεραπεία, Κοινωνική Εργασία, Ψυχολογία, Εργοθεραπεία και Λογοθεραπεία. Το μεταπτυχιακό και η εξειδίκευση είναι αυτά που θα κάνουν τη διαφορά. Διότι, εκτός από τα επαγγέλματα του μέλλοντος, ο τομέας της υγείας φιλοξενεί και πολλά από τα επαγγέλματα του παρόντος, στελεχώνοντας όλους τους τομείς της οικονομίας. Ο πτυχιούχος της Ιατρικής μπορεί να κατευθυνθεί στον τουρισμό και στην εστίαση ως στέλεχος επιχείρησης ιατρικού τουρισμού, μπορεί να πάει στη γεωργία ως υπεύθυνος ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας αγροτικών προϊόντων. Μπορεί να πάει και στον κλάδο του περιβάλλοντος ως ερευνητής νόσων με περιβαλλοντικές επιπτώσεις ή ακόμη και στον χώρο της πληροφορικής ως ειδικός συστημάτων πληροφορικής με εφαρμογές στον χώρο της υγείας.
Mάρκετινγκ – Πωλήσεις – Χρηματοοικονομικά
Σίγουρα έχει συμβεί σε όλους. Να κάνουν μια αναζήτηση στο διαδίκτυο και αμέσως να ξεκινήσουν να προβάλλονται συναφείς διαφημίσεις. Ο κλάδος του μάρκετινγκ αλλάζει και θα αλλάξει ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια, ενώ το ίδιο θα συμβεί και στον τομέα των πωλήσεων. Ολοένα και περισσότερο οι εταιρείες θα στηρίζονται στην ανάλυση δεδομένων και στη λεπτομερή καταγραφή των καταναλωτικών συμπεριφορών, ώστε να μπορούν με μεγαλύτερη ευκολία να αποτυπώνουν τις τάσεις στην αγορά. Η πανδημία ήταν ένας ακόμη παράγοντας που ώθησε τα πράγματα προς αυτή την κατεύθυνση. Περιμένουν λοιπόν οι ειδικοί στον χώρο της επαγγελματικής κατάρτισης ταχεία εξέλιξη σε επαγγέλματα όπως αυτό του Digital Μarketing & Strategy Specialist, του Marketing Data Scientist και του Search Engine Optimization Specialist. Το μέλλον φέρνει, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, περισσότερη έμφαση στη βελτίωση της εμπειρίας του καταναλωτή κατά τη διάρκεια των αγορών του και χωρίς να είναι απαραίτητη η επίσκεψη στο φυσικό κατάστημα. Η επιλογή του κατάλληλου χρώματος, της υφής, της οσμής εντάσσονται στην έννοια του λεγόμενου sensory marketing. H ανάπτυξή του, σύμφωνα με τα στελέχη της Οrientum, απαιτεί συνεργασία πολλών διαφορετικών επιστημονικών πεδίων: πληροφορική, ψυχολογία, μάρκετινγκ, χημεία. Όσο για τη στροφή στις ηλεκτρονικές πωλήσεις και στα e-shops, που αποτελεί ήδη πραγματικότητα, θα φέρει ακόμη περισσότερο σε πρώτη ζήτηση τον τομέα των logistics.
Άνθηση αναμένεται και για το επάγγελμα του προσωπικού χρηματοοικονομικού συμβούλου, καθώς οι συμβουλευτικές υπηρεσίες για τη φορολογία, τις επενδύσεις, την ασφάλιση γίνονται ολοένα και πιο πολύτιμες. Η ενεργειακή κρίση το αποδεικνύει. Χρειάζεται ή όχι το νοικοκυριό και ο επαγγελματίας την καθοδήγηση του ειδικού ώστε να απαλλαγεί από το δυσθεώρητο ενεργειακό κόστος;
→ ΠΤΥΧΙΑ: Ενδεικτικά τμήματα που οδηγούν στα επαγγέλματα αυτά: Μάρκετινγκ και Επικοινωνία, Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Επικοινωνίας και Ψηφιακών Μέσων, Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, Οικονομικών Επιστημών κ.ά.
Σήμερα, ένα πτυχίο Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων μπορεί να σε στείλει από την Πληροφορική, όπου μπορείς να απασχοληθείς ως ειδικός διαφάνειας συναλλαγών, και τον τομέα των πωλήσεων, όπου υπάρχει ζήτηση για στελέχη στο τμήμα Service management system, μέχρι τον κλάδο των κατασκευών, ως εκτιμητή ακινήτων, ή και της υγείας, ως στέλεχος διοίκησης μονάδων υγείας.
Πληροφορική – Νέες τεχνολογίες
Έννοιες όπως το cloud computing, η ανάλυση μεγάλων δεδομένων (big data), το Internet of Things, τα «έξυπνα σπίτια» και άλλες, όπως το phising (ψάρεμα πολιτών για να εκχωρήσουν κωδικούς ασφαλείας) ή το σκοτεινό διαδίκτυο (dark web) και η κρυπτογράφηση, έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται κομμάτι της καθημερινότητας νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Για κάθε ένα από αυτά υπάρχει αντίστοιχη ζήτηση ενός επαγγελματία, η οποία μάλιστα προβλέπεται ότι θα γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη. Προγραμματιστές, αναλυτές μεγάλων δεδομένων, σχεδιαστές ιστοσελίδων, ειδικοί αυτοματοποίησης διαδικασιών (Process Automation Specialists), ειδικοί ψηφιακού μετασχηματισμού (Digital Transformation Specialists), σχεδιαστές εφαρμογών για τα smartphones και τα tablets, υπεύθυνοι ασφάλειας δεδομένων, αλλά και νέα επαγγέλματα, όπως ειδικοί καθαριστές δεδομένων που θα απομακρύνουν με ασφάλεια ό,τι είναι περιττό (καθώς ακόμη και ο διαθέσιμος χώρος στο «σύννεφο» δεν είναι ούτε άπειρος ούτε δωρεάν), αναμένεται να έχουν αυξημένη ζήτηση στο μέλλον. Όσο τα σπίτια θα γίνονται «έξυπνα», όσο οι απλές οικιακές συσκευές θα συνδέονται στο διαδίκτυο για να εκτελούνται εργασίες με τη λιγότερη δυνατή παρέμβαση του ανθρώπου, τόσο θα αυξάνεται και η δουλειά για τους Ιnternet of Τhings specialists.
→ ΠΤΥΧΙΑ: Ποιο μπορεί να είναι ένα πρώτο πτυχίο που θα οδηγήσει προς αυτή την κατεύθυνση: Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Ηλεκτρονικών Μηχανικών, Μηχανικών Πληροφορικής, Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων, Μηχανικών Πληροφορικής και Υπολογιστών Πληροφορικής, Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Φυσικής, Μαθηματικών. O πληροφορικάριος σήμερα μπορεί να στραφεί στον κλάδο της ενέργειας ως ειδικός υλοποίησης περιβαλλοντικών προγραμμάτων σε τεχνική εταιρεία, μπορεί να απασχοληθεί στον πολιτισμό ως ειδικός ανάπτυξης γραφικών προγραμμάτων ή και στη βιομηχανία ως ειδικός κατασκευής νανοηλεκτρονικών υπολογιστών.
→ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Εκτός από το πτυχίο ή το μεταπτυχιακό, οι εργοδότες του μέλλοντος στον τομέα της πληροφορικής θα ζητήσουν κριτική και αναλυτική σκέψη, ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, ευκολία στη χρήση της τεχνολογίας, αίσθημα του ελέγχου κ.λπ.
Ενέργεια και περιβάλλον
Δεν χρειαζόταν καν να ξεσπάσει ο ενεργειακός πόλεμος για να γίνει αντιληπτό ότι ο τομέας της ενέργειας, άρρηκτα συνδεδεμένος με το περιβάλλον, θα αποκτήσει κεντρική θέση και στην οικονομία και στην αγορά εργασίας. H κλιματική αλλαγή –που μπορεί να ξεχάστηκε προσωρινά, καθώς προέχει να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες–, η ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων, η αντιμετώπιση της διατροφικής κρίσης, που ήδη μαστίζει πολλές περιοχές του πλανήτη, απαιτούν ολοένα και περισσότερο εξειδικευμένη γνώση. Ο κατάλογος με τα επαγγέλματα του μέλλοντος θα περιλαμβάνει τον σχεδιασμό και τη συντήρηση των αιολικών πάρκων, όλες τις ειδικότητες που συνδέονται με την εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών, τους σχεδιαστές αυτοκινήτων που θα χρησιμοποιούν εναλλακτικά καύσιμα (αυτή τη στιγμή μιλάμε για τα ηλεκτρικά οχήματα, αλλά πολύ σύντομα θα υπάρξει συζήτηση και για άλλο καύσιμο, όπως για παράδειγμα το υδρογόνο). Θα περιλαμβάνει επίσης τους βιοκλιματολόγους, τους γεωπόνους εξειδικευμένους σε νέες τεχνικές, τους ειδικούς της ανακύκλωσης αλλά και τους διαχειριστές άχρηστων υλικών. Τομέας που θα παραγάγει επαγγέλματα του μέλλοντος είναι και αυτός της βιοτεχνολογίας. Η χρήση μικροοργανισμών, ενζύμων ή αντισωμάτων μπορεί να έχει πολλαπλές εφαρμογές σε υπηρεσίες και προϊόντα. Τομείς όπως αυτός της υγείας –για τη διάγνωση ή τη θεραπεία ασθενειών–, της φαρμακοβιομηχανίας (για τη δημιουργία νέων φαρμάκων), της γεωπονίας για την αναπαραγωγή φυτών και τη βελτίωση των καλλιεργειών, περιμένουν πολλά από τη βιοτεχνολογία.
→ ΠΤΥΧΙΑ: Πτυχία που μπορούν να εξασφαλίσουν ένα επαγγελματικό εισιτήριο στους συγκεκριμένους τομείς: Αυτό της Βιολογίας, της Γεωπονίας, της Χημείας, της Βιοτεχνολογίας. Υπάρχει το τμήμα Χημικών Μηχανικών, το αντίστοιχο Μηχανικών Περιβάλλοντος κ.ά. Σήμερα, ένα πτυχίο Βιολογίας μπορεί να οδηγήσει έναν απόφοιτο στον κλάδο της ενέργειας (ως ειδικό προγραμμάτων προστασίας παράκτιων περιοχών), στον κλάδο της υγείας (ως γενετιστή), στον κλάδο της πληροφορικής (ως ειδικό συστημάτων πληροφορικής στον τομέα της βιολογίας ή ακόμη και στον χώρο της υγείας).
→ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Όσον αφορά τις δεξιότητες, οι ειδικοί κρίνουν ότι θα εκτιμηθούν η συνεργατικότητα, η επικοινωνία, η εστίαση στη λεπτομέρεια, το αίσθημα ευθύνης, η ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και η συνθετική σκέψη.
Ρομποτική και τεχνητή νοημοσύνη
Για να μπαίνει η ρομποτική ακόμη και στα σχολεία, σημαίνει ότι αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε και εδώ στην Ελλάδα ότι υπάρχει μια τάση που θα μεγαλώσει τα επόμενα χρόνια. Ρομπότ στη βιομηχανία, ρομπότ στον στρατό, ρομπότ και στην ιατρική. Είναι σαφές ότι τα επόμενα χρόνια η χώρα θα χρειαστεί περισσότερους εξειδικευμένους μηχανικούς ρομποτικής αλλά και ειδικούς ελέγχου και συντήρησης των ρομπότ. Η ρομποτική τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη θα πηγαίνουν μαζί στην ανάπτυξη ρομπότ, αυτόνομων αυτοκινήτων ή drones. H τεχνητή νοημοσύνη είναι αυτή που θα οδηγήσει στην αξιοποίηση μεγάλου όγκου δεδομένων. Η εκπαίδευση των μηχανών, ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται σε ολοένα και περισσότερες καταστάσεις και συνθήκες (η μηχανική μάθηση) προβλέπεται ότι θα γίνει ρεύμα. Ακόμα, εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης μπορούμε να συναντήσουμε στον τομέα του gaming, σε εκτιμήσεις και προβλέψεις οικονομικών στοιχείων, στον τομέα της υγείας, της επικοινωνίας, του μάρκετινγκ κ.α. Επαγγέλματα όπως Αrtificial Intelligence and Machine Learning Specialists αναμένεται να αναδυθούν, ενώ η ανάπτυξη πλαισίου για την κατασκευή ρομπότ με βάση ηθικά, κοινωνικά και νομικά κριτήρια θα δημιουργήσει την ανάγκη ύπαρξης εξειδικευμένων επαγγελματιών στον τομέα της ρομποτικής ηθικής.
→ ΠΤΥΧΙΑ: Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Μηχανικών Βιοϊατρικής, Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής, Μηχανικών Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων, Πληροφορικής, Φυσικής, Μαθηματικών, Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική κ.ά.
→ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Κριτική σκέψη, programming (C, C++, Python, Java κ.λπ.), δημιουργικότητα, ομαδικότητα, επίλυση προβλημάτων, ενεργός μάθηση και στρατηγικές μάθησης κ.ά.
Υπολογιστική γλωσσολογία, μετάφραση και διερμηνεία
Ενδεχομένως να μην είναι πολλοί αυτοί που είναι εξοικειωμένοι με την έννοια της υπολογιστικής γλωσσολογίας. Σίγουρα όμως είναι πολύ περισσότεροι αυτοί που έχουν εικόνα για τις εφαρμογές: αναγνώριση φωνής, μηχανική μετάφραση, αυτόματη μετατροπή ομιλίας σε κείμενο. Είναι αυτές υπηρεσίες με μέλλον; Είναι, ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με ιδιαίτερα ανεπτυγμένη τουριστική βιομηχανία αλλά και μια γλώσσα η οποία δεν χρησιμοποιείται από εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Τομείς όπως ο τουρισμός, ο πολιτισμός, η πολιτική, το εμπόριο, η εκπαίδευση και η παροχή υπηρεσιών σε άτομα που μιλούν διαφορετικές γλώσσες θα κάνουν ολοένα και περισσότερο χρήση αυτών των υπηρεσιών. Άλλη περίπτωση: Έχουμε ήδη αρχίσει να μιλάμε για τους ψηφιακούς νομάδες. Με την ανάπτυξη της υπολογιστικής γλωσσολογίας, θα μπορούμε να μιλάμε και για τους παγκόσμιους εργαζομένους οι οποίοι θα χρησιμοποιούν ποικιλία γλωσσών στην επικοινωνία τους. Με αυτή την έννοια, οι μεταφραστές και οι διερμηνείς, οι έχοντες το εφόδιο της πολυγλωσσίας, οι επιστήμονες που μπορούν να παραγάγουν ή να βελτιώσουν τις εφαρμογές αναγνώρισης φωνής, αυτόματης μετάφρασης κ.λπ., ανήκουν όλοι στα επαγγέλματα του μέλλοντος.
→ ΠΤΥΧΙΑ: Αγγλική Γλώσσα και Φιλολογία, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας, Φιλολογίας, Πληροφορικής είναι μερικά από τα πτυχία που ανοίγουν πόρτες προς την κατεύθυνση που προαναφέρθηκε. Σήμερα, ο πτυχιούχος Φιλολογίας –ειδικά αν κάνει και το ανάλογο μεταπτυχιακό– μπορεί να στραφεί στον τομέα των υπηρεσιών ως μεταφραστής, στον τομέα της εκπαίδευσης ως σύμβουλος σταδιοδρομίας φορέων ιδιωτικού ή δημόσιου τομέα, στον τομέα της έρευνας ως ερευνητής σε θέματα μάθησης και λειτουργίας εγκεφάλου ή ακόμη και στον κλάδο της πληροφορικής ως ειδικός ανάπτυξης ηλεκτρονικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή ως ειδικός ανάπτυξης μοντελοποίησης γλώσσας.
→ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ: Θα χρειαστεί προσαρμοστικότητα, αυτοπεποίθηση, συνεργασία, αποφασιστικότητα και… κοινή λογική.
Πηγή: Περιοδικό “Κ”– Θ. Τσίρος
