Το ισχυρό και ενίοτε αμφιλεγόμενο αποτύπωμα του Χρήστου Λαμπράκη (1934-2009) στη μεταπολεμική ιστορία της Ελλάδας μελέτησε η ημερίδα που διοργάνωσε το Ίδρυμα Λαμπράκη στο Μουσείο Μπενάκη στις 23 και 24 Φεβρουαρίου για τα 90 χρόνια από τη γέννηση του εκδότη.
Τις εργασίες άνοιξε ο Μανουήλ Σαββίδης, πρόεδρος του Ιδρύματος Λαμπράκη, ο οποίος αναφέρθηκε σε βιογραφικά στοιχεία του Λαμπράκη, ενώ η καθηγήτρια Δέσποινα Παπαδημητρίου σκιαγράφησε τις πολιτικές σκέψεις του όπως διαμορφώθηκαν την περίοδο 1958-1959. Ο καθηγητής Αντώνης Σκαμνάκης, που εξέτασε το κομματικό σύστημα το διάστημα 1957-1967, αναφέρθηκε και στην παρασκηνιακή πολιτική δραστηριότητα του εκδότη, ο οποίος στην κρίση του 1965 είχε επιδιώξει «συμβιβαστική λύση» μεταξύ Παλατιού και Γεωργίου Παπανδρέου, επισημαίνοντας κατόπιν τον κίνδυνο δικτατορίας.
Ο διδάκτωρ Ιστορίας Χρήστος Χρηστίδης μίλησε για τις προσπάθειες του εκδότη να ξεπεραστεί το πολιτικό αδιέξοδο του 1966 με εκλογές, ενώ ο επίκουρος καθηγητής Αντώνης Κλάψης αναφέρθηκε στην κάλυψη του κυπριακού ζητήματος το διάστημα 1964-1967 από το «Βήμα» και τα «Νέα», και στην καλλιέργεια «ενωτικής ευφορίας» από τις δύο εφημερίδες.
Ο συνταγματολόγος Νίκος Αλιβιζάτος έδειξε ότι ο Λαμπράκης προέβλεπε πιθανή δικτατορία πριν από το 1965, ωστόσο, υπερτίμησε τις δυνατότητες του Κωνσταντίνου Β΄ να ελέγξει την κρίση της περιόδου. Ο επίκουρος καθηγητής Κωστής Κορνέτης πρόσθεσε ότι η λειτουργία των εφημερίδων του στη δικτατορία έδωσε τη δυνατότητα για αντικαθεστωτικές νύξεις και κάλυψη σημαντικών γεγονότων, ενώ ο ιστορικός Τάσος Σακελλαρόπουλος αναφέρθηκε στο πολιτικό παράδειγμα που αποτυπωνόταν στην αρθρογραφία τους τις πρώτες ημέρες της Μεταπολίτευσης. Ο ιστορικός Σωτήρης Ριζάς επισήμανε ότι τη δεκαετία του ’60 ο Χρήστος Λαμπράκης απέβλεπε σε μεταρρυθμίσεις, επιδιώκοντας και μια πιο ανοιχτή ατμόσφαιρα σε σχέση με τις μετεμφυλιακές διαιρέσεις, ενώ κατείχε και την «τέχνη του συνεταιρίζεσθαι».
Στη σύγκλιση του εκδότη με τη Δεξιά σε ζητήματα προσανατολισμού της Ελλάδας αναφέρθηκε ο καθηγητής Ευάνθης Χατζηβασιλείου, ενώ ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης Δημήτρης Χαραλάμπης εκτίμησε πως ο Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη κάλυψε ένα κενό φιλελεύθερου λόγου έως το 1967, πλησιάζοντας αργότερα τη σοσιαλδημοκρατία και θεωρώντας τη δημοκρατία μια πολιτισμική συνθήκη, συστατικό της οποίας ήταν και το Μέγαρο Μουσικής.
Ο πρώην πρόεδρος του Μεγάρου Μουσικής, Ιωάννης Μάνος, χαρακτήρισε «μύθο» την άποψη ότι ένας εκδότης μπορεί να «ανεβάζει» και να «κατεβάζει» κυβερνήσεις, ενώ ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος, διερωτήθηκε σχετικά με τη συνείδηση ισχύος που είχε ο Χρήστος Λαμπράκης, ενώ τόνισε ότι το «σύνδρομο του 1965» επηρεάζει όλη τη Μεταπολίτευση. Τέλος, ο ιστορικός Βασίλης Παναγιωτόπουλος (μέλος της επιστημονικής επιτροπής της ημερίδας μαζί με τους καθηγητές Βαγγέλη Καραμανωλάκη και Δέσποινα Παπαδημητρίου), υπογράμμισε ότι στο ξεκίνημά του ο Χρήστος Λαμπράκης ανανέωσε το «βενιζελικό απόθεμα» της μετεμφυλιακής περιόδου και εμπλούτισε τον δημόσιο βίο με νέες ιδέες.
Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
