Αμέσως μετά την επανάσταση του 1821, το νεοσύστατο ελληνικό κράτος αποκτά το πρώτο του Πανεπιστήμιο, το οποίο λειτουργεί και ως ο βασικός πυλώνας ανασυγκρότησής του. Αποτελεί το πρώτο Πανεπιστήμιο που ιδρύεται στην ευρύτερη περιοχή τns Νοτιοανατολικής Μεσογείου, και από το 1837, έτος ίδρυσής του μέχρι και σήμερα, για δύο σχεδόν αιώνες, συνεχίζει την πορεία του ως το κορυφαίο ακαδημαϊκό Ίδρυμα της χώρας. Αποτέλεσε κεντρικό θεσμό της ελεύθερης ανοικτής κοινωνίας προάγοντας την κριτική σκέψη και διευρύνοντας τους ορίζοντες των νέων Ελλήνων στα πρώτα βήματα δημιουργίας της σύγχρονης Ελλάδας. Από τους μόλις 52 φοιτητές και τις τέσσερις μόνο σχολές, θεολογική, ιατρική, νομική, φιλοσοφική στην ίδρυσή του, φτάσαμε σήμερα στους εκατό χιλιάδες φοιτητές των πολλών καινοτόμων αντικειμένων των νέων τεχνολογιών που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα γνώσης και έρευνας.
Στην ιστορική του διαδρομή αποτέλεσε τον κατεξοχήν παράγοντα κοινωνικής αναπαραγωγής και κινητικότητας δίνοντας ευκαιρίες σε όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες για προσωπική εξέλιξη και πρόοδο.
Ως ο αρχαιότερος ανώτερος πνευματικός θεσμός της χώρας, στα χρόνια που ακολούθησαν εξελίχθηκε και σε κοινωνικό θεσμό με την έννοια της συνεισφοράς στην κοινωνική ζωή του τόπου. Το Πανεπιστήμιο Αθηνών συμμετέχει ενεργά στους εθνικούς αγώνες και ζει όλες τις μεγάλες ιστορικές στιγμές του έθνους.
Η πλειονότητα όσων στελέχωσαν την πολιτική, πολιτιστική και κοινωνική ζωή της χώρας τουλάχιστον μέχρι τον μεσοπόλεμο προέρχεται από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εξέχουσες διεθνώς προσωπικότητες, οι κορυφαίοι της επιστήμης, του πνεύματος, του πολιτισμού, της παιδείας και της πολιτικής ζωής στη χώρα έχουν φοιτήσει και διδάξει από τα έδρανά του. Διαδρομές λαμπρές, προσωπικότητες συνδεδεμένες με τα γράμματα, με τη γνώση, τα οράματα και τις στρατηγικές. Κάποιοι εξ αυτών βέβαια συνδεδεμένοι πιο στενά με τις λέξεις, μεγάλοι λογοτέχνες, εξέχοντες ποιητές που έφεραν την Ελλάδα, τα ελληνικά και την κουλτούρα μας στα χείλη ολόκληρου του κόσμου.
Πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας, πρωθυπουργοί, φιλόσοφοι, ποιητές, συγγραφείς ανήκουν στους αποφοίτους του ΕΚΠΑ. Οι Χαρίλαος Τρικούπης, Ελευθέριος Βενιζέλος, Γεώργιος Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Κωνσταντίνος Τσάτσος, Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Κωστής Παλαμάς, Νίκος Καζαντζάκης, Άγγελος Σικελιανός, Μαρία Πολυδούρη, Διδώ Σωτηρίου, Μανόλης Ανδρόνικος, Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, Γεώργιος Παπανικολάου, Αμαλία Φλέμιγκ, Άγιος Νεκτάριος και πολλοί ακόμη επιφανείς Έλληνες.
Η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών κατόπιν εισήγησης της Συνέλευσης της Νομικής Σχολής και αφού έλαβε υπόψη τη φοίτηση στη Νομική Σχολή των βραβευθέντων με το Νομπέλ Λογοτεχνίας Οδυσσέα Αλεπουδέλη (Ελύτη) και Γεωργίου Σεφεριάδη (Σεφέρη) και τη σπουδαία προσφορά τους στη χώρα μας, αποφάσισε σε πρόσφατη συνεδρίασή της ομόφωνα να απονείμει τίτλους πτυχιούχων Νομικής ως δείγμα τιμής για τη σπουδαία προσφορά τους στην τέχνη, τον πολιτισμό και το ελληνικό έθνος.
Η προσφορά του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών στη χώρα συνεχίζει και σήμερα να παραμένει κορυφαία και ανεκτίμητη στην εκπαίδευση, την επιστήμη και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα.