«Αν είσαι πολύ μικρή, έχεις πολύ λίγη εμπειρία. Αν είσαι μεγάλη, έχεις εμπειρία, αλλά σκέφτεσαι να κάνεις και οικογένεια. Αν πάλι το έχεις περάσει κι αυτό το στάδιο, θα έχεις θέματα επειδή έχεις οικογένεια. Δηλαδή, δεν μπορείς να τους βρεις από πουθενά». Τέσσερις στις δέκα γυναίκες στην Ελλάδα δηλώνουν ότι έχουν κληθεί πολλές φορές να απαντήσουν σε ερώτηση για την οικογενειακή τους κατάσταση κατά τη διάρκεια συνέντευξης για δουλειά. Επτά στις 10 γυναίκες έχουν βρεθεί σε αυτή τη θέση τουλάχιστον κάποιες φορές.
Κίνημα #metoo και σεξουαλική παρενόχληση στη δουλειά, φεμινισμός, γυναικεία ενδυνάμωση, έμφυλες διακρίσεις, ισότητα των φύλων. Χάσταγκ και buzzwords που κυριάρχησαν τα τελευταία χρόνια, αλλά κινδυνεύουν να ατονήσουν, εάν δεν συνοδευθούν σύντομα από πολιτικές. Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει κατ’ αρχάς να καταγράψουμε το πρόβλημα πέρα από τα συνθήματα. Τμήμα του μεγάλου αυτού κενού έρχονται να συμπληρώσουν η Vodafone, το Alba Graduate School, The American College of Greece και ο Οργανισμός για την Επαγγελματική Ενδυνάμωση των Γυναικών Women On Top, που για πρώτη φορά στην Ελλάδα πραγματοποίησαν έρευνα για τη θέση των γυναικών στις επιχειρήσεις, συλλέγοντας μάλιστα στοιχεία τόσο από τις εργαζόμενες όσο και από εκπροσώπους επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά, με αποτέλεσμα να αναδειχθεί η πραγματική διάσταση των έμφυλων διακρίσεων στον χώρο εργασίας. Λίγες ημέρες πριν από την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η «Κ» εξασφάλισε και παρουσιάζει μέρος των ευρημάτων.
Σύμφωνα με την έρευνα «Breaking the Glass Ceiling» («Σπάζοντας τη Γυάλινη Οροφή»), μια πρωτοβουλία της Vodafone στο πλαίσιο της στρατηγικής της προς τη δημιουργία μιας ψηφιακής κοινωνίας ίσων ευκαιριών, το 89% των γυναικών έχει παρατηρήσει περιστατικά έμφυλων διακρίσεων στον χώρο εργασίας, ενώ το 67% έχει βιώσει διακρίσεις λόγω φύλου στην επαγγελματική του ζωή. Οπως είπαν οι γυναίκες, οι διακρίσεις αυτές αφορούν, μεταξύ άλλων, την ανισότητα ευκαιριών ανάπτυξης, τη γρηγορότερη ανέλιξη των ανδρών ιδίως σε θέσεις ευθύνης και την προτίμηση που δείχνουν οι εργοδότες στους άνδρες, ακόμα και όταν υπάρχουν γυναίκες με αντίστοιχα προσόντα για την κάλυψη μιας θέσης εργασίας. «Η αίσθηση που έχω είναι ότι ένας άνδρας θα εξελιχθεί ιεραρχικά πολύ πιο εύκολα από μια γυναίκα. Δεν χρειάζεται να αποδείξει την αξία του. Είναι λίγο δεδομένο ότι έχει αξία», ανέφερε μια εργαζόμενη γυναίκα. Για να έχει μια γυναίκα ισότιμη μεταχείριση και ίσες ευκαιρίες ανέλιξης πρέπει να υπερβεί εαυτόν. «Αν δεν έκανα διπλοδουλειά, που λέω εγώ, αν δεν ήμουν overperformer, θα ήμουν σίγουρα δεύτερη ταχύτητα», παραδέχθηκε μια άλλη εργαζόμενη.
Η έρευνα αποτύπωσε επίσης το σημαντικό χάσμα μεταξύ του ποσοστού της απασχόλησης γυναικών στις επιχειρήσεις και του ποσοστού γυναικών που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης. Συγκεκριμένα, ενώ στο 64% των οργανισμών οι γυναίκες αποτελούν πάνω από το 41% του προσωπικού, το ποσοστό των οργανισμών που οι γυναίκες αποτελούν πάνω από το 41% του προσωπικού σε θέσεις ευθύνης είναι μόλις 21%. Είναι γνωστό ότι στην Ελλάδα το ποσοστό των γυναικών στο Δ.Σ. των εισηγμένων εταιρειών είναι κατά μέσον όρο 10,2%. Εχει βρεθεί επίσης ότι το ποσοστό των Ελληνίδων που κατέχουν ανώτερες διοικητικές θέσεις ήταν 22% το 2019 (έναντι 26% το 2018).
Φύλο και θέσεις
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την έρευνα που επιμελήθηκε το Alba, πέντε στα δέκα στελέχη επιχειρήσεων θεωρούν ότι το φύλο δεν έχει επίπτωση στη θέση μιας γυναίκας στο εργασιακό περιβάλλον. Οπως προκύπτει από την έρευνα, τα στελέχη επιχειρήσεων (άνδρες και γυναίκες) θεωρούν το θέμα των διακρίσεων ένα μέτριας έκτασης θέμα. Περιστατικά διακρίσεων καταγράφονται σπάνια έως ποτέ. «Πέρα από τα επιμέρους αποτελέσματα, ένα από τα κύρια συμπεράσματα που προκύπτουν από την έρευνα είναι ότι, σε πολλά κρίσιμα ζητήματα, η απόκλιση ανάμεσα στον τρόπο που τα αντιλαμβάνονται οι εργαζόμενες και στον τρόπο με τον οποίο τα αντιλαμβάνονται, σε οργανωσιακό επίπεδο, οι επιχειρήσεις, είναι σημαντική – κι αυτό σίγουρα δεν βοηθάει στην επίλυσή τους», σχολιάζει στην «Κ» η Στέλλα Κάσδαγλη, συνιδρύτρια του Women On Top. «Εύκολα θα έλεγε κάποιος ότι είναι απαραίτητη η επικοινωνία και αλλά η σύγκλιση ανάμεσα στις δύο πλευρές, όμως αξίζει να θυμόμαστε ότι, στην πράξη, δεν μιλάμε για δύο ξεχωριστά στρατόπεδα, αφού η οργανωσιακή θέση των επιχειρήσεων επικοινωνείται και εφαρμόζεται και από εργαζόμενες, αλλά και οι εργαζόμενες μετέχουν στην κουλτούρα του οργανισμού. Γι’ αυτό τον λόγο θα λέγαμε ότι ένα σημαντικό και άμεσο βήμα για να ξεκινήσουμε την αντιμετώπιση από ένα σημείο συνεργασίας είναι να συζητήσουμε ανοιχτά για το ποια είναι τα –πολύ απτά– οφέλη της ισότητας και της συμπερίληψης για τις επιχειρήσεις, για το πώς καθένας και καθεμία από εμάς έχουμε μερίδιο ευθύνης στη διαμόρφωση του status quo και για το πώς δεν χρειάζεται να επανεφεύρουμε τον τροχό για να κάνουμε κάποια βήματα προς τα μπρος, αλλά να αναζητήσουμε πρακτικές που εφαρμόζονται και έχουν φέρει αποτελέσματα, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και να εξετάσουμε πώς αυτές μπορούν να γίνουν μοχλός για να διαμορφώσουμε, όσο πιο σύντομα γίνεται, ένα πιο συμπεριληπτικό εργασιακό περιβάλλον».
Πάντως, τόσο οι ίδιες οι εργαζόμενες όσο και τα στελέχη επιχειρήσεων, αναγνωρίζουν ότι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών παραμένει ανοικτό, μια πληγή. Το 80% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρεί ότι υπάρχει ανισότητα στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Για τους οργανισμούς, οι διακρίσεις είναι εμφανείς στον μισθό, αλλά αμβλύνονται σε θέματα αυξήσεων και bonus. Ειδικότερα, οι πιο συχνές καταστάσεις είναι οι γυναίκες να λαμβάνουν χαμηλότερη αμοιβή από τους άνδρες συναδέλφους τους για αντίστοιχη εργασία (34%), οι γυναίκες να λαμβάνουν αύξηση σπανιότερα από τους άνδρες συναδέλφους τους (20%) και οι γυναίκες να μη λαμβάνουν bonus ή άλλα οικονομικά κίνητρα για αντίστοιχα επιτεύγματα με των ανδρών συναδέλφων τους (9%).
Φορείς αλλαγής οι επιχειρήσεις
«Πιστεύουμε πως υπάρχει η ανάγκη να ξεκινήσει μια ανοικτή συζήτηση ανάμεσα σε πολιτεία, φορείς και επιχειρήσεις γύρω από την ενδυνάμωση της θέσης της γυναίκας στην αγορά εργασίας, και όχι μόνο», λέει στην «Κ» η κ. Μαρία Σκάγκου, Head of Legal & External Affairs της Vodafone Greece, με αφορμή την έρευνα «Breaking the glass ceiling», που εκπονήθηκε με πρωτοβουλία της εταιρείας. «Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν την ύπαρξη ανισότητας σχετικής με το φύλο σε σημαντικό μερίδιο του εταιρικού περιβάλλοντος στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας συγχρόνως χάσμα σχετικά με τον βαθμό της ανισότητας που αποδέχεται κάθε ενδιαφερόμενο μέρος καθώς και σχετικά με την αιτιολόγηση στην οποία αποδίδει την ανισότητα αυτή». Όπως τονίζει η ίδια, οι επιχειρήσεις μπορούν και οφείλουν να αποτελέσουν φορείς αλλαγής για την κατάκτηση και εμπέδωση της πραγματικής ισότητας των φύλων στην εργασία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Vodafone το 42% των εργαζομένων και το 36% των διευθυντικών στελεχών είναι γυναίκες, ενώ σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου οι γυναίκες εκπροσωπούνται σε ποσοστό 60%.
Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ – ΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ
