Σε παγκόσμιο επίπεδο, η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί φλέγον ζήτημα για τις κυβερνήσεις των χωρών. Οι παραδοσιακές μέθοδοι πρόληψης της διαφθοράς μέσω πολιτικών για τον περιορισμό του βαθμού διακριτικής ευχέρειας και την αύξηση της λογοδοσίας των φορέων λήψης αποφάσεων έχουν οδηγήσει σε νομοθετικές και πολιτικές αποφάσεις που ευνοούν τα αυστηρά μέτρα επιβολής και τα πολυσύνθετα ελεγκτικά συστήματα αποβλέποντας στην αύξηση του κόστους και την αντίστοιχη μείωση του οφέλους των ανεπιθύμητων συμπεριφορών. Μολονότι αυτές οι μέθοδοι δικαίως εντάσσονται στην εργαλειοθήκη καταπολέμησης της διαφθοράς, αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ο ρόλος της νοοτροπίας της δημόσιας ακεραιότητας στην αποτελεσματική πρόληψη του φαινομένου. Αυτή η προσέγγιση τονίζει την ανάγκη για συστράτευση ολόκληρης της κοινωνίας απέναντι στη διαφθορά, όχι μόνο όταν οι πολίτες απαιτούν από την κυβέρνηση να λογοδοτήσουν σε περιπτώσεις παραβίασης της ακεραιότητας, αλλά και όταν οι ίδιοι κατανοούν και αναλαμβάνουν τις δικές τους ευθύνες όσον αφορά την ακεραιότητα.
Η νεολαία αποτελεί βασικό παράγοντα στην καλλιέργεια μιας κουλτούρας που θα διέπει το σύνολο της κοινωνίας. Σε όλα τα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ, καθώς και σε τρίτα κράτη, ενισχύεται ο ρόλος των νέων ως βασικού παράγοντα στον αγώνα για την προάσπιση μιας κουλτούρας δημόσιας ακεραιότητας. Ο βασικός τρόπος για να συνειδητοποιήσει η νεολαία τη σημασία της δημόσιας ακεραιότητας και να αναλάβει τους ρόλους και τις ευθύνες της απέναντι σε αυτήν είναι μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα. Με οδηγό την πεποίθηση ότι οι αξίες δεν διδάσκονται αλλά πρωτίστως βιώνονται, η εκπαίδευση στη δημόσια ακεραιότητα ωθεί τους νέους να συμμετέχουν σε έναν συνεχή διάλογο και να διερευνήσουν τους ρόλους και τις ευθύνες τους ως πολίτες. Εφόσον εφαρμόζεται σωστά, η εκπαίδευση στη δημόσια ακεραιότητα μπορεί να βοηθήσει τους νέους να αποκτήσουν τις κατάλληλες αξίες εφ’ όρου ζωής και να τους εφοδιάσει με τις δεξιότητες και τις γνώσεις που χρειάζονται για να αναλάβουν τους ρόλους και τις ευθύνες τους. Η Ελλάδα, μαζί με όλο και περισσότερα κράτη μέλη του ΟΟΣΑ, αναγνωρίζει τον ανεκτίμητο ρόλο της εκπαίδευσης στην κινητοποίηση των νέων για την καταπολέμηση της διαφθοράς και είναι έτοιμη να αναλάβει εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες με θέμα τη δημόσια ακεραιότητα.
Στο πλαίσιο υποστήριξης της πρωτοβουλίας που ανέλαβε η Ελλάδα, η παρούσα μελέτη παρέχει τέσσερις συγκεκριμένες επιλογές που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν όσον αφορά την εκπαίδευση στη δημόσια ακεραιότητα. Οι επιλογές αυτές βασίζονται σε διεθνείς καλές πρακτικές και είναι προσαρμοσμένες στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Η πρώτη επιλογή προβλέπει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πακέτου διδακτικών πόρων (για δασκάλους και μαθητές) που θα συμπληρώνουν τα υπάρχοντα μαθήματα του ελληνικού Προγράμματος Σπουδών. Η δεύτερη επιλογή προβλέπει τη
δημιουργία ενός περιορισμένου όγκου πόρων που θα μπορούν να χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι (χωρίς υλικό για μαθητές) στο πλαίσιο των διδασκόμενων μαθημάτων. Η τρίτη επιλογή προβλέπει τη δημιουργία ενός πακέτου πόρων που θα χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι στο χρόνο εκτός του διδακτικού ωραρίου. Η τέταρτη επιλογή προβλέπει την παροχή προσαρμοσμένης εκπαίδευσης με επίκεντρο τη δημόσια ακεραιότητα από τη Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς, που θα λειτουργούν επικουρικά ως προς τους διδακτικούς στόχους του υπάρχοντος αναλυτικού προγράμματος, είτε κατά τη διάρκεια του μαθήματος είτε σε χρόνο εκτός του διδακτικού ωραρίου.
Δείτε ολόκληρη τη μελέτη εδώ.
Πηγή: OECD
